Tıbbi Biyokimya Prof. Dr. Figen Gürdöl 5.Baskı

TIBBİ BİYOKİMYA PROF. DR. FİGEN GÜRDÖL 5.BASKI
5. BASKININ ÖNSÖZÜ
Biyokimya, sağlıkla ilişkili bütün mesleklerde temel bilim olmasının yanında, insanı yaşamsal fonksiyonları ile tanımak, hayata bakışını o donanımla biçimlendirmek isteyenler için de çok yararlı bir rehberdir. Tıbbın her alanında edinilen yeni bilgiler ancak biyokimyanın temel kavramları üzerinde yapılandırılabilir. Günümüzde insan sağlığı için büyük tehlike olan Covid-19 salgınına yönelik araştırmalar ve klinik gözlemler, tıp bilimleri arasında biyokimyanın önemini bir kere daha ortaya koymuştur.
İstanbul Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabil im Dalı öğretim üyeleri tarafından hazırlanan kitabımız, bu yıl beşinci baskısına ulaşmıştır. Dileğimiz, öğrencilerimize ve sağlıkla ilgili meslek alanlarında bilgisini geliştirmek isteyen herkese yararlı olmasıdır.
Tıbbi Biyokimya
Figen Gürdöl
Ocak 2021, İstanbul
SUNUŞ
Yaşam, kendimizi anlamak, çevremizi tanımak, geçmişi öğrenmek ve geleceğe merak duymakla geçirilen bir yolculuktur. İnsanın düşünme, anlama, yorum yapma yeteneği geliştikçe sorgulama ve cevap bulma isteği artar. Öğrenilen her yeni bilgi, yaşanılan her deneyim, onu bir adım ileriye götürmekle kalmaz, bilinmezlerin bulunduğu bir dünyanın kapısını da aralar. Bütün bunlar, düşünen bir varlık olan insan için yaşamın bilgi düzeyinde sürekli bir devinim geçirmekten ibaret olduğunu gösterir. Aslında en geniş tanımıyla canlılık da moleküler düzeyde sürekli bir devinim halinde olmak değil midir? Biyolojik anlamda belirli bir yaşam süreci geçiren, bu dönem içerisinde büyüme, gelişme ve çoğalma yeteneği gösteren, bu aktivitelerin sürdürülmesi için çevresinden enerji alıp kullanabilen bir varlık olan insanda bütün fonksiyonlar moleküllerin sürekli dinamizmi ile mümkün olmaktadır. Yaşam, canlılarda maksimum dengesizlikten dengeye ulaşmaya doğru bir akış gösterir. Ne zaman yaşayan varlıklar kendi içlerinde ve çevreyle olan iletişimlerinde dengeye ulaşırlar, işte o zaman canlılık özellikleri de tümüyle kaybolur. Şu halde fiziksel ve düşünsel anlamda denge haline ulaşmak ancak ölüm ile mümkün olacaktır!
İnsanda çok çeşitli fonksiyonların birbiriyle çakışmadan ve çatışmadan işlemesi, organizmasının bütünlüğünü ve benzersiz sistematiğini gösterir. Cansız ortamda bulunan organik moleküller canlı yapıda yer aldıklarında canlılığın moleküler mantığı denilen bir dizi kurala uymak zorunda kalırlar. Biyokimya, bütün bu olguların anlaşılmasıyla ilgilenen bir bilim dalıdır. Onun araştırdığı ve bizlere öğrettiği, cansız moleküllerin canlı organizmadaki davranış biçimidir. Bu davranış biçimi ve moleküller arası iletişim, yaşamın devamlılığı için “sine qua non=olmazsa olmaz”dır. Canlıda organik moleküller bir araya gelerek biyomolekülleri, biyomoleküller birbirleriyle etkileşerek makromolekülleri oluşturmuş ve bu etkileşim her yönde çoğalarak canlılık fonksiyonlarını başlatmıştır. Canlının yapısını, organizasyonunu ve fonksiyonunu molekül düzeyinde inceleyen bir bilim olan biyokimya, fizyoloji ve biyoloji gibi temel bilimlerden kök alarak büyümüş, kendi verimli gövdesiyle yeni bilim dallarını besleyip geliştirmiştir. Bunun gereği olarak diğer bilimlerle yakın iletişim içerisindedir. Özellikle tıp alanında çok önemli ilerlemeler, temelini biyokimyanın oluşturduğu bilgi donanımı ile ger­çekleştirilmektedir. Biyokimya biliminin bize işaret ettiği çok çeşitli seçeneklerden herhangi birinde yola çıkmak, “kendimizi anlamamıza, çevremizi tanımamıza, geçmişi öğrenmemize ve geleceğe ışık tutmamıza” yardımcı olacaktır.
İnsanoğlu, sadece pozitif bilimin verileriyle değil, sanatsal duyarlılığın kendisine kazandırdığı sezgi gücüyle de evrenin genelinde kendi yerini sorgulamış, doğumla ölüm arasında geçen -ve adına yaşam denilen- yolculuğu çeşitli kavramlarla ifade etmeye çalışmıştır. Özdemir Asaf şiirin eşsiz gücüyle yaşamı birkaç dizeye sığdırır:
Tıbbi Biyokimya