Klinik Toksikoloji Tanı ve Tedavi

KLİNİK TOKSİKOLOJİ TANI VE TEDAVİ
Zehir, tarih öncesi çağlardan beri insanoğlunun ilgi odağında kalmayı sürdürmüştür. Tıbbi ilerlemenin her aşamasında aracılık ettiği neden sonuç ilişkileri, bunlarla baş etme çabaları ve süreçte yol boyu öğretileri ile zehirlenmeler, pek çok tıp disiplininde yaşanan gelişmeler için önemli itici güç olmuştur. Zehirlenme olguları sınırları zorlayan çeşitlilikleri, tanısal güçlükleri, antidotunun olup olmaması, karmaşık adli arka plan sorunları, acil servisteki diğer uygulamalardan farklı yönleri gibi pek çok özelliğe sahiptir. Doğal olarak bu farklılıklar zengin içerikte, güvenilir ve güncel bilgi kaynağı ihtiyacını her zaman körükler. Ülkemizde bu alanda uzun yıllar karşılanamamış olan talep, acil serviste çalışan başta hekimlerin, hemşirelerin, acil tıp teknisyenleri/teknikerlerinin ve zehirlenme konusunda bilgiye başvuran tüm sağlık çalışanlarının ve öğrencilerinin gündemini meşgul etmiştir. Acilde zehirlenmelerin tanı ve tedavisine ilişkin söz konusu Türkçe kaynak kitap ihtiyacını karşılamak üzere bu kitabın benzer versiyonu 2009 yılında okuyucularıyla buluşmuştu.
Tıp ve toksikoloji sürekli gelişen ve bunun gerektirdiği değişimi yaşayan dinamik bilimsel alanlardır. Bu bakımdan kitabın ilk bakısından sonra aradan geçen 10 yılı aşkın süre nispeten uzun bir zaman dilimi sayılabilir. Ancak böylesine hacimli kitapların yayına hazırlanması ve basımı ülke şartlarında maalesef ciddi güçlüklerin aşılmasını gerektirir. Bu gecikmede söz konusu güçlüklerin yanı sıra kitabın bugüne kadar sunmuş olduklarına ilave taleplerin karşılanma çabalarının payı da bulunmaktaydı. Belli ihtiyaç alanlarına daha fazla odaklanılması gerektiği yönündeki talepler ve değerlendirmeler bu yeni baskının “Klinik Toksikoloji Tanı ve Tedavi” adı altında güncel taleplere cevap verecek nitelikte titiz uğraşla ortaya çıkartılmasını sağladı. Klinik toksikoloji bakımından özlü ve yol gösterici tıbbi bilgiler sunmayı amaçlayan bu kitap esas olarak acil serviste zehirlenmelerin tanı ve tedavisi ile uğraşan hekimlere hitap etmektedir. Bununla birlikte, daha geniş kapsamda klinik toksikoloji bilgisi edinmek isteyen mezuniyet öncesi ve sonrası dönemdeki ilgili tüm sağlık çalışanlarının konuya ilişkin gereksinim ve beklentileri de kitapta gözetilmiştir. Bu yönüyle kitabın Türkiye’de acil tıp uygulamalarında uzun yıllar önemli bir başvuru kaynağı olacağına inancımızı ve kitabın aynı zamanda ilgili diğer disiplinler için de önemli bir kaynak olmayı sürdüreceği inancımızı paylaşıyorum.
Klinik Toksikoloji Tanı ve Tedavi kitabının yeni baskısında eskisine göre önemli değişiklikler yapıldı. Acilde klinik toksikolojiyi ilgilendiren her bir konu özelinde acildeki uygulamalar, yaklaşımlar, evrensel doğrular çerçevesinde ele alındı. Ülke koşullarının konuya özgü ihtiyaçları göz önünde bulundurulmaya çalışılarak bu baskıda güncel eklemeler, değiştirmeler ya da çıkarmalar yapıldı. Acil servis odaklı klinik toksikoloji konuları okuyucunun daha fazla yararlanabilmesine olanak sunmak üzere sistematik bir yaklaşımla ele alındı. Alanın uzmanı yazarlarca kanıta dayalı tıp ilkeleri gözetilerek kaleme alınan toplam 237 konu, sırasıyla “toksikolojinin ve bu bağlamda farmakolojinin temel ilkeleri”, “toksinler ve zehirli maddeler”, “toksisitelerin kliniği” ve “bu kritik sürecin rasyonel yönetimi” çerçevesine sahip dört ana eksende güncel bilgileri yansıtacak şekilde okuyucuyla buluşturulmaya çalışıldı. Kitapta acil serviste karşılaşılan zehirlenmelerin ve ilişkili acil durumların tanı ve tedavisine yönelik rehberlik edebilecek ilkeler, olabildiğince anlaşılır bir dil ile aktarıldı. Konular bir taraftan temel noktaları özlü biçimde ortaya koyarken, diğer yandan toksikoloji odaklı patofizyoloji, farmakokinetik, farmakodinami ve pratiğe yönelik klinik temelli kritik bilgiler sağlamaktadır. Bu şekilde acilde toksikoloji perspektifi, ilişkili tıp bilimleri arasında bağlantı kurularak sunulmaya çalışıldı. Her bir konu anlatımında yer verilen “özetler” içindeki ipuçlarıyla okuyucu dikkatinin yönlendirmesine yardımcı olundu.
Böylesi çok sayıda konuyu barındıran çok yazarlı bir kitabı toparlamak, konuların sınırlarım iyi çizmek, dil birliğini sağlamak, kavramları yerli yerinde uyumlu bir şekilde ifade etmek, içeriği güncel ve kanıt gücü yüksek tutmak birçok bakımdan yazarları ve editörleri zorlar. Bu nevi güçlüklerine rağmen her bir konuyu yukarıdaki hedefler doğrultusunda bütüncül anlayışla yansıtabilmiş olmak, kitabı birçok açıdan zenginleştirdi. Eserin bu denli etraflı, aynı zamanda özlü güncel bilgi gereksinimleri karşılamaya ağırlık verilerek oluşturulabilmesi, titiz uğraşlarıyla destek sunan çok sayıda uzman yazar ekibiyle mümkün kılındı. Yazarların çoğunu acil tıp uzmanı hekimler oluşturmakla birlikte alanında yetkin çok sayıda diğer uzman ve akademisyen de kitabın hazırlanmasında yazar olarak özveriyle görev aldı. Bu çok yönlü ve dengeli dağılımın, esere sunduğu somut değerli katkıların yanı sıra Türk Acil Tıbbının başarılı gelişim trendine güç katacağı ve ülkemizde klinik toksikoloji odaklı yeni işbirliklerinin ve akademik faaliyetlerin gelişmesine yardımcı olacağı düşünülmektedir. Her bir konunun okuyucuyla buluşturulmasına verdikleri özverili katkılar için tüm yazarlara en içten teşekkürlerimizi sunuyorum.
Klinik Toksikoloji Tanı ve Tedavi kitabın hazırlığının hemen her aşamasında kuşkusuz en büyük çabanın sahibi, daha önceki kitabmda editörlüğünü üstlenmiş olan Doç. Dr. Salim SATAR idi. Editörlük işlemlerinin her ayrıntısında özverili ve özenli uğraşları, maharetleri, sabır ve içtenlikle yürüttükleri başarılı iletişim süreci için başta Doç. Dr. Salim SATAR’a ve diğer editör arkadaşlarım Prof. Dr. Özlem GÜNEYSEL, Prof. Dr. Yusuf YÜRÜMEZ ve Prof. Dr. Süleyman TÜREDİ’ye ve son olarak kıymetli destekleri için diğer tüm ekip arkadaşlarımıza takdir ve teşekkürlerimizi sunuyorum.
Saygılarımızla, ….
Editör ekibi adına,
Prof. Dr. Ahmet AKICI Mart 2020