Beslenme Biyokimyası

BESLENME BİYOKİMYASI
Önsöz
“Beslenmenin”bütüncanlılariçinilkveenelzemgereksinimolmasıyadsınamaz, elzemliğinin en önemli iki nedeni; var olabilmek ve yaşamı devam ettirebilmektir. Bunun açıklaması ise; yeryüzünde canlıların oluşumundan sonra ortamda biriken yiyeceklerin tükenmesinde ortaya çıkan ilk korkunun“açlık korkusu”olmasıdır. Bundan ancakbir milyar yılsonra da canlılar“ölüm korkusu”ile yüzleşmişlerdir. Beslenmenin önemli tarihininSümerlilereve daha eskilere dayandığıGöbeklitepekazılarında ortaya çıkmış, “yiyeceklerin ve suyun yaşamamızda en önemli maddeler olduğu” Sümer atasözü ile belirtilmiştir.
“Beslenme Bilimi”kimyanın Babası sayılanAntoine-Laurent Lavoisier(1743- 1794) tarafından tüketilen yiyecekler ile atılanlar arasındaki ilişkiyi vemetabolizmayı laboratuvarında saptadıktan sonra “Pozitif Bilim” olarak kabul görmüştür.Beslenme;“Biyokimya” başta olmak üzere “Sanat ve Estetiğin” bile dâhil olduğu birçok bilim dalı ile ilişkilidir. Buna karşın halen genç bilim dalları arasındasayılmasınınnedenleri;
Vitaminlerin 100 yıl önce (1910-1950 Vitamin Çağı) vitaminlerinizoleedilmesi,
Besin ögeleri yetersizliğine bağlı «Beslenme Hastalıklarının» kabul görmesinin geç olması, (skorbit, beriberi, pellagra, raşitizm, kserofitalmi,beslenme anemileri gibi),
Özellikle 2000 yılından sonra da «kompleks bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların»(kalp-damar,diyabet,obezite,kansergibi)beslenmeyleilişkisinin kabul görmesi olmuştur.
Bununla beraber, insanGENOMharitasının çıkartılarak,BESLENMENİN KİŞİYE ÖZEL OLMASININispatından sonra önemi ve ilgi alanı artmış “Nutrisyonel Genomiks” çalışmaları ile ileri bir hamle yapmıştır. Bahsedilen bu konuların hepsi hem beslenmenin hem de biyokimyanın kapsamına girmektedir.
Beslenme Biyokimyası kitabında, yine 13 Bölüm bulunmaktadır ancak güncel bilgilere dayandırılarakbazıbölümlere eklemeler yapılmıştır.
“Beslenme Biyokimyası”kitabının altıncı baskısında diğer önsözlerdebelirtildiğigibikitabınilgigörmesi,ilişkilimeslekgruplarıtarafındanhemsatınalınmasıhem de konuyla ilgili bazı mesleklerin benzer kitaplar yayınlamasının yapılan bu çalışma ve çabaların yararlı olduğunu göstermesi açısından memnunlukvericidir.
Beslenme Biyokimyası kitabının basılmasını üstlenen Ankara Nobel Kitabevine ve yayına hazırlama düzenlemesini yapan Cenk Akay Bey’e teşekkür ederim.
Prof. Dr. Meral AKSOY
İstanbul, 2020